Günümüz Ofislerinde Çalışan Sağlığı Ve Konforu
Dünyanın önde gelen mimarlık, şehir planlama ve mühendislik firmalarından SOM New York ofisinde çalışma ortamı tasarım ve stratejileri konusunda uzman, yönetici ve iç mimari uygulama lideri Lois Wellwood’un bakış açısı, günümüz ofislerinde çalışan sağlığı ve mutluluğunun ön plana çıktığı yeni trendi şu şekilde özetliyor:
“Bir çalışan o kapıdan çıktığında, önemli bir yatırım kaybı yaşanmış demektir – ve şirket yüksek ihtimalle önemli bir bilgi kaynağını da kaybetmiştir […] Mesele ‘hadi çalışanları daha üretken hale dönüştürelim’ meselesi değildir. Daha ziyade, bence konu, ‘onların burada bulunmak istemelerini sağlamak ve potansiyellerini en iyi şekilde açığa çıkarmalarını sağlayacak ortamı yaratmaktır.”
Sürdürülebilir çevre anlayışı ile yapılandırılan birçok ofisin ‘Yeşil Bina’ kriterleri ile değerlendirilerek uluslararası ve yerel standartların üzerine çıkmalarını sağlamak ve bunu başaran binaları ödüllendirmek amacıyla ortaya çıkan Amerika menşeli “LEED” ve İngiltere menşeli “BREEAM” sertifikasyonları 2014’lere kadar oldukça yaygındı. Günümüzde ise kullanıcılarının sağlığına katkısını ölçüp bir yapıyı buna göre sınıflandıran bir sertifikasyon programı olan WELL™ (Well-Building Standard) ve FITWEL gibi sertifikasyon programlarının ciddi anlamda yer almaya başladığını gözlemliyoruz.
International WELL Building Institute™ (IWBI™) tarafından yönetilen ve Green Business Certification Inc. tarafından onaylanan WELL Building Standard, insan sağlığı ve esenliğine odaklanan bir bina standardı olarak biliniyor. FITWEL ise WELL™’e çok benzer, bina ve işyerlerinde dış mekan tasarımı, iç mekan hava kalitesi, sağlıklı yiyecek standartları gibi birçok kriter içeren bir program. FITWEL, bu kriterleri içeren bir formun müşteri beyanı esas alınarak doldurulup, uygulama fotoğraflarının mobil uygulama üzerinden sunularak onay alındığı, teknoloji odaklı alternatif bir program olarak kullanılıyor.
Hava, su, beslenme, fitness, ışık, konfor ve zihin olmak üzere 7 ana başlık üzerinde biçimlenen WELL sertifikasının her bir kriteri ise bu yönde kendi içinde zorunlu koşullar içeriyor ve koşulların hepsi sağlandığı taktirde, bu sertifikayı almaya hak kazanılıyor. Sertifikanın seviyesi ise zorunlu olmayan koşulların sayısına göre belirleniyor.
Başlıklar hakkında bilgi vermek gerekirse “Fitness” bina kullanıcılarının daha aktif olmasını sağlayacak şekilde tasarlanmasını kapsıyor. Hareketi teşvik etmeye yönelik öne çıkan tasarımlarla iç mekanda fitness dolaşımı, yani asansörlerden ziyade merdiven kullanımı teşvik etmek veya hedef noktaları oluşturmak için aktivite alanları ayırmak hedeflerden bazıları.
“Beslenme” başlığına bakıldığında sağlıksız yiyeceklerin bulundurulması sınırlanırken; taze ve işlenmemiş gıdaların hazır bulundurulması, gıda üretiminin teşvik edilmesi, bina sakinlerine sebze yetiştirmek için alan ve araç-gereç verilmesi ve yiyeceklere gıda alerjilerine karşı uyaran etiketler koymak başlıca kriterler arasında yer alıyor.
Kullanıcılarının zihinsel ve psikolojik sağlığının geliştirilmesine yardımcı olmak adına ise “Zihin” başlığı altında tasarım stratejileri kullanılma gerekliliğine odaklanıyor. İç mekan tasarımında kullanıcı faktörünün dikkate alınması (hem mola alanı hem de sosyal alan oluşturmak gibi); konsantrasyon, işbirliği, gizlilik ve yaratıcılık alanlarında iyileştirmeler sağlıyor. Yeşillik ve doğal öğelere sahip ofisler, kullanıcıların bildirimlerine göre; sağlığı yüzde 15, verimliliği yüzde 6, yaratıcılığı ise yüzde 15 oranında artırıyor.
Yukarıdaki bilgilere ek olarak günümüzde gayrimenkul değerinin belirlenmesinde artık yeni bir döneme girildiğini söylemek mümkün. İşe devamsızlık, verimlilik, çalışan sağlığı ve memnuniyeti gibi daha birçok araştırma verisine göz atan global şirketler, şirket politikalarını bu doğrultuda oluşturup; tüm bağlantılı sektör çalışanlarıyla birlikte gayrimenkul işlemlerini bu kriterleri gözeterek şekillendiriyor. İngiltere Yeşil Binalar Konseyi, kampanya ve politikalar direktörü John Alker’ın da bahsettiği gibi; “Eğer sağlık yeni servetimiz ise bununla ilgili araştırma verileri yeni para birimimizdir. Bu oldukça adildir ve bu veriler, işyerlerinde çalışan sağlığı ve konforuyla ilgili gayrimenkul yatırımcıları, müteahhit ve gayrimenkul danışmanlarının şu ana kadar görmezden geldiği, ancak günümüzde artık zaman aşımına uğramış ‘Bunu neden dikkate almalıyım?’ sorusuna olan yanıtı açıkça gözler önüne sermektedir.”
Bahar Aybudak
Consultant, Project & Development Services